Alan Tarama Dedektörleri “Sistemleri”
Alan tarama sistemleri Elektronik veya elektronik olmayan çeşitli özellik ve şekillerde olabilmektedirler. Oldukça eski dönemlerde Maden aramaları ve su kaynaklarını tespit edebilmek için kullanılan ağaç dalları, metal çubuklar, çatal çubuklar, şakul ve sarkaç gibi çeşitli şekillerdeki aletler günümüzde de halen kullanılmaktadır.
Ancak Günümüzde çatal çubuk ve benzeri yöntemlere nazaran Daha gelişmiş elektronik destekli oldukça fazla alan tarama çeşitleri mevcut olup, bu sistemler Maden ve Su aramalarının yanı sıra, yer altı oda, mezar, eski yapı kalıntıları, yer altı boşluk ve anomalilerini tespit etmeye yönelik kullanılmakla birlikte bilhassa da Definecilikte altın, gümüş gibi değerli metalleri aramalarda da kullanılmak üzere definecilerce de tercih edilmektedirler.
Örneğin, metal çubuklar, elektronik destekli çubuk veya antenli sistemler, 3d görüntülü magnetometer “3d görüntülü manyetometre ” gradiometer, 3d görüntülü gradiometer, metal kazıklı, elektrot kazıklı veya sensor proplara sahip rezistivite cihazları gibi her biri kendince farklı işlev ve özelliklere sahip Kullanıcının ihtiyacına, arama yapılacak bölgelerin coğrafi yapısına ya da aranan maddenin cinsi, derinlik mesafesi, genişlik alanı gibi faktörlere endeksli olarak yerli veya yabancı oldukça fazla alternatif çeşitlilikte alan tarama dedektörleri “sistemleri” bulunmaktadır.
Alan Tarama Dedektörlerinin “Sistemlerinin” Çalışma İlkesi ve Çeşitleri Nelerdir?
Yukarıdaki örneklerini vermiş olduğumuz alan tarama Dedektörlerini “Sistemlerini” 3 başlık altında toplayabiliriz.
1: Rezistivite Sistemleri,
Arama yapılacak alanda elektronik ünite uygun yere kurulur ve ölçüm yapılacak alanın genişlik vede derinliklerine bağlı olarak / sensor / elektrot / ve kazıklar çakılarak toprağın öz direnci ölçülür bu sayede elde edilen direnç değerleri doğrultusunda zemin içerisindeki yapı veya nesne hakkında bilgi alınmaya çalışılır.
2: Manyeto metre ve gradiometreler,
Her iki sistemin de çalışma prensipleri kullanılan manyetik tespit sensorler sayesinde zeminlerdeki doğal veya sonradan müdahale ile yer kürenin oluşturmuş olduğu manyetik akışın bozulma, kırılma ve anomali olarak düzensiz hale gelen farklılıkları tespit etmeye yöneliktir. Bilindiği üzere Yer küremiz Süreklilik halinde Güneyden kuzey yönüne doğru akıntı ve döngü halinde düzenli bir manyetik alana oluşturmaktadır. Zemin içerisinde bu manyetik alan aynı düzen ve nizam içerisinde istikrarlı halde akarken çeşitli sertlik ve özelliklerdeki kayaçlar, madenler, çatlaklar, yarıklar, boşluklar, yapı kalıntıları ve de DEMİR türevli metaller manyetik akışın bozulmasına ve sapmasına yol açar; işte manyetik algılayıcı ve manyetik takip sensorlere sahip Manyetometre ve Gradiyometreler bu tarz sebeplere bağlı olarak değişime uğrayan manyetik bozulmaları tespit etmede kullanılan sistemlerdirler.
3: Elektronik , mekanik veya her ikisinin birleşimi alan taramalar,
Günümüzde alan taramalar daha çok defineciler tarafından define, hazine, kıymetli nesneler, yer altı tünel ve odalar, mahzen ve mezarlar gibi yerleri tespit edebilmek için tercih edilen sistemlerdirler. Bu sistemler antenli, antensiz elektronik ünitelerle desteklenmiş olanlarından, çeşitli form ve şekillerdeki metal çubuklara kadar bir çok çeşitliliklere sahiptirler. Bu tarz sistemler Metal ve madenlerden yansıyan Radyasyonları, Yani metal tayfları olarak adlandırılan metallerin yaymış oldukları frekans titreşimlerine bağlı olarak etkileşimler gösterir bu sayede de tespitler yapılmaya çalışılır. İster Elektronik olsun, ister Sıradan görünüşlere sahip çubuklar olsun, nesneleri ve aranan hedefleri bulmada bazen başarılı tespitler yapabildikleri gibi; Bazen de netice vermeye bilirler. Kullanıcının tecrübesinin yanı sıra, arama yapılan bölgelerdeki yoğun frekans titreşimleri, havadaki elektriksel etkiler, yer küreden yansıyan manyetik etkilerin yoğun düzensizlikleri gibi faktörlere bağlı olarak yanıltıcı sonuçlar verebilmektedirler. Alan taramalar geniş ve zorlu arazi örtülerinin olduğu bölgelerde şüpheli hedef noktaları bulmak, alan daraltmak için öncü sistem olarak kullanılmalı; Başarı şansını artırmak için Yukarıda 3 başlık altında açıklamaya çalıştığımız sistemlerle tespit edilmiş yerler mutlaka ve mutlaka Metal ayırımlı derin mesafelerden tespitler yapabilen Dedektörlerle kontrol edilmelidir.
